İsrail’in bağımsız Filistin devletinin tanınmasını önleme, iki devletli çözümü baltalama hamlesi tepkiye yol açtı. Almanya, AB, Türkiye ve BM Netanyahu hükümetini uyardı.Uluslararası toplum, İsrail’in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in işgal altındaki Batı Şeria’yı ilhak etme tehdidine ve bu topraklarda yeni yerleşim birimleri inşa ederek Filistin devletinin tanınmasını engelleme girişimine sert tepki gösterdi.
Alman hükümeti, Batı Şeria’da yerleşimciler için 3401 yeni konut inşa edilmesini öngören projeyi onaylayan İsrail’i uluslararası hukuku ihlal etmekle suçladı.
Alman Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, “Yerleşim inşaatı uluslararası hukuka ve Birleşmiş Millerler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) ilgili kararlarına aykırıdır” ifadelerini kullandı.
Uluslararası Adalet Divanı’nın (UAD) İsrail’in Batı Şeria’daki işgalinin sona erdirilmesi yönündeki kararına işaret edilen açıklamada, yeni yerleşim birimleri inşasının, İsrail’in Batı Şeria işgaline son vermeye yönelik adım atması ve iki devletli çözümü zora sokacağı vurgulandı.
AB’den “yerleşim inşasını durdurun” çağrısı
İsrail’i “uluslararası hukuku hiçe saymakla” eleştiren Avrupa Birliği (AB) de, Netanyahu hükümetine “yerleşim birimleri inşasını durdurun” çağrısı yaptı.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas yayımladığı açıklamada, “İsrail makamlarının E1 yerleşim planını ilerletme kararı, iki devletli çözümü daha da zayıflatırken, uluslararası hukuku da ihlal etmektedir” ifadelerine yer verdi:
İsrail’e yerleşim birimleri inşaasını derhal durdurma çağrısı yapan Kallas, “İsrail’in yıkımlar, zorla nakiller, tahliyeler ve evlere el koyma dahil yerleşim politikaları son bulmak zorunda. Bu tek taraflı kararlar, yerleşimcilerin şiddet eylemleri ve askeri operasyonlarla bir araya geldiğinde, mevcut gerilimi daha da tırmandırıyor, barışın tesisi ihtimalini daha zayıflatıyor” dedi.
BM: Savaş suçu
Birleşmiş Milletler’den (BM) de İsrail’in yeni yerleşim insa etme hamlesine sert tepki geldi. BM Genel Sekreteri Antonion Gutteres’in Sözcüsü Stephane Dujarric, yaptığı açıklamada, İsrail’e E1 projesini hayata geçirmeme çağrısı yaptı. Dujarric, İsrail’in bu hamlesinin iki devletli çözümü imkansız hale getireceği konusunda uyardı.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Ofisi açıklamasında ise İsrail’in Doğu Kudüs yakınında yeni yerleşim birimleri inşa etme projesinin “yasa dışı” olduğunun altı çizildi. Açıklamada bu girişimin Filistinlilerin zorla yerinde edilmesine yol açacağına dikkat çekilerek “Bu bir savaş suçudur” denildi.
Türkiye: Kınıyoruz
İsrail’ tepki gösteren bir başka ülke de Türkiye oldu. Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “İsrail’in, E1 bölgesinde yerleşim inşa edilmesine yönelik planı onaylamasını kınıyoruz” ifadeleri yer aldı.
Batı Şeria ile Doğu Kudüs’ü fiilen birbirinden ayıracak olan bu projenin hem uluslararası hukuku ve BM kararlarını hiçe saydığına hem de “Filistin Devleti’nin toprak bütünlüğünü, iki devletli çözüm zeminini ve kalıcı barış umutlarını hedef almakta olduğuna” vurgu yapılan açıklamada şunlar kaydedildi:
“1967 sınırları temelinde, başkenti Doğu Kudüs olan, coğrafi bütünlüğe sahip, bağımsız ve egemen bir Filistin Devleti’nin hayata geçirilmesi, bölgede adil ve kalıcı barışın sağlanmasının tek yoludur. Filistin halkının haklı davasını ve kararlı mücadelesini desteklemeye devam edeceğiz.”
Aşırı sağcı Smotrich ne açıklamıştı?
Maliye Bakanı Smotrich, dün Batı Şeria’da yerleşimciler için inşa edilecek tartışmalı E1 konut projesini onayladığını duyurmuş, bu adımla “Filistin devleti fikrini gömdüğünü” dile getirmişti. Aşırı sağcı Smotrich’in onayladığını ilan ettiği proje, İsrail’in işgali altındaki Batı Şeria’da 3401 konutun inşa edilmesini öngörüyor.
Doğu Kudüs’ü Batı Şeria’dan ayıran söz konusu proje, Batı Şeria’yı kuzey ve güney olarak ikiye bölüyor, Filistin topraklarını parçalara ayırarak gelecekteki Filistin devletinin coğrafi bütünlüğünü baltalıyor.
Bu nedenle, ABD ve Avrupa Birliği (AB) başta olmak üzere, uluslararası toplum 2012 yılından bu yana bu projenin hayata geçirilmemesi için İsrail’e baskı uyguluyordu. Son haftalarda Fransa, İngiltere, Kanada, Avustralya başta olmak üzere yaklaşık 140 ülke, bağımsız bir Filistin devletini tanımaya hazır olduğunu duyurdu.
İsrail hükümeti ise bunu önlemeye çalışıyor. Aşırı sağcı Smotrich düzenlediği basın toplantısında, Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda Filistin devletini tanımak isteyen ülkelere “Hiç şansınız yok, Filistin devleti olmayacak” dedi.
Eylül ayında bağımsız bir Filistin devletinin tanınması halinde, ülkesinin Batı Şeria’nın tüm bölgelerinde tam egemenliğini sağlayacağını ifade eden Bezalel Smotrich, bu açıklamasıyla, bağımsız Filistin devletini tanıma hamlesine karşı İsrail’in Batı Şeria’yı ilhak edebileceğinin sinyalini vermiş oldu.
Reuters,dpa,AFP/ DA,ET
